ایرج افشار

این بنا از حیث تزئینات یکی از شاهکارهای هنر معماری یزدست و نقشه آن را سید شمس الدین در تبریز طرح می‌کند و به یزد می‌فرستد و خود همین موضوع نکته‌ای است بدیع در تاریخ معماری ایران که نظیر آن را در کتب دیگر ندیده ام ۲. بهر حال حکایت از آن دارد که معماران ایرانی طرح ساختمانها را بر روی کاغذ می‌آورده اند و سپس بروی زمین رنگ می‌ریخته اند و پی می‌کنده اند.

تزئینات باقی مانده این بنا عبارت است: کتیبه گچ بری به خط جلی بسیار زیبا در پیش درگاه ورودی، کاشیکاریهای معرق در همین پیش درگاه، طرحها و گل اندازیها و رسمهای هندسی و ترنجها و شمسه‌ها و حاشیه‌ها به رنگ و روغن در داخل صحن زیر گنبد (که متأسفانه موریانه ۳ صدمه بسیار شدید به آنها وارد کرده است و به دشواری می‌توان روزگاری این آثار را مرمت کرد). از تزئینات دیگر این بنا دوره سنگ مرمر محراب آن  [18]  است که زن سید شمس الدین آن را در تبریز دستور فرمودند تا تراشیدند و به یزد فرستاد.

روی این دوره سنگ آیات ۱۷-۲۰ سوره‌آل عمران را نقش کرده اند. بر روی قسمتهای دست رس این سنگهای مرمر که در دو طرف محراب است در طی قرون مقداری یادگار به خط اشخاص مختلف به مرکب نوشته شده است که خود آثاری با ارزش است و مؤسسات مسؤول باید در نگاهبانی آنها دلسوزی و مراقبت به کار برند و بنحوی که به سنگ و یادگارها صدمه نزند آنها را محفوظ کنند که بر اثر دست زدن اشخاص و مرور ایام محو نشود. البته مقداری هم از یادگارها به علت سائیدگی و کمرنگی ناخواناست و قابل خواندن نیست